Waarom Voedselintegriteit? Het is de basis !

Weet wat je eet, je bent wat je eet, maar wat eten we eigenlijk? Van paardenvlees in het rundergehakt bij Selten en Van Hattem, bio-on-logische ham en poepvlees bij VION en Nederlands-Pools-Iers rundvlees bij de Jumbo.  Overal wordt er geknoeid met vlees, of is in ieder geval de herkomst niet duidelijk. De Keuringsdienst van Waarde en Zembla hebben het er maar druk mee.

Wat is er aan de hand in voedselland? Vier invalshoeken voor de vleesfraudes: economisch, sociaal, politiek en duurzaam.

It’s the economy stupid!

In de commentaren over de vleesfraude komt er steeds weer een belangrijk item naar boven: Prijsdruk staat goed eten in de weg. Met rundvlees valt geen droog brood te verdienen, met (asbest)brood overigens ook niet maar dat terzijde en ook de andere versafdeling in de supermarkt heeft er last van.  De productie moet sneller en goedkoper, tenminste als je aan Lidl, AH en Jumbo wilt leveren. Aan de andere kant schieten de ‘anders-vlees-verkopers’ als paddenstoelen uit de grond. Vleespakketten van het Limousine-ras, crowdbutching van Gasconne en worst van Baambrugs-varken. Er is dus wel degelijk markt voor een duurder product. Hoe kan dat? Dat is iets sociaals.

It’s a social thing

We willen weten wat we eten: de opkomst van de Foodies is al enkele jaren aan de gang. De bewuste cosmopoliet die wil weten wat-ie eet: Dan maar een euro’tje meer. En daarbij het is nog hartstikke hip ook: dat eten van speciale gerechten met een net zo speciaal biertje.  De consument is niet alleen bewuster bezig met de herkomst van voedsel (of kleding of elektronica) de consument is ook sneller en beter verbonden met elkaar. Heeft Jumbo weer een raar etiket op het Iers(?) rundvlees staan, dan is de foto snel gemaakt. Door consumentenprogramma’s als Keuringsdienst van Waarde, Altijd Wat!? en Kassa worden burgers ook beter geïnformeerd. Maar er zijn dus verschillende consumenten, ik zou Motivaction willen vragen om uit te zoeken wie er over de grens gaat kopen als het spotgoedkope eten in Nederland iets duurder wordt.

It’s all politics!

Wat vindt de politiek van ons voedselsysteem? Zoals met bijna elk onderwerp praat de politiek de woedende consument naar de mond, na het zoveelste incident. Vanuit de EU en Den Haag komen strengere richtlijnen en meer controles. Etiketten moeten nog meer informatie bevatten en producenten worden nog vaker gecontroleerd. Helaas voor politiek Den Haag wil de Nederlander naast zo min mogelijk voor zijn voedsel ook zo min mogelijk betalen aan de overheid. Gevolg: diensten die moeten controleren worden gecombineerd en gekort op hun budget. De instanties kunnen het werk niet aan. De politiek zorgt dus alleen voor een controlesysteem, waarbij de pakkans ontzettend laag is. Hoe zit het met de verantwoordelijkheid van de producenten zelf

Sustainability is the only way?

Dan naar het  bedrijfsleven zelf. Duurzaamheid is in, MVO is hip en CSR is a big thing. Een veel gebruikt middel om CSR uit te leggen is de CSR-piramide. Om een bedrijf te runnen moet je geld verdienen, dat doe je binnen de wet en daarnaast zou het ook leuk zijn als het bedrijf zich wat breder inzet voor de samenleving naast het creëren van arbeid.

Door CSR zo weer te geven komt eigenlijk meteen de oorzaak van de voedselfraude aan het licht: De basis van elk bedrijf is winstgevendheid, daarboven komt pas wetgeving, en daarna pas ethische keuzes en eventueel filantropie. Cru gesteld, voedselfraude is de basis..

Iets anders wat in deze TEDx-age erg modern is om als bedrijf te gebruiken is de Golden Circle van Simon Sinek. Eigenlijk is dat precies het tegenovergestelde van de CSR-piramide: je begint met de WHY. Integriteit is de basis van je bedrijf.

Eén van de redenen waarom er ruimte is in de markt voor de ambachtelijke initiatieven is dat consumenten het waarom van deze ondernemers geloven. Een worst van een vleesjuwelier wordt niet drie keer zo duur als een supermarktworst verkocht omdat het handwerk is en de kosten daarom hoger zijn. Nee, de klant vindt het product drie keer meer waard om dat het verhaal van de producent wordt geloofd. Het waarom is integer. Wil je als voedselproducent overeind blijven, dan is voedselintegriteit de basis, niet de winstgevendheid.